Περιεχόμενο

• Αισθητηριακές προσαρμογές
• Προσαρμογή στο σκοτάδι
• Ελαφριά προσαρμογή
• Προσαρμογές στον ήχο, την αφή και την οσμή

Η εμπειρία μας για τον κόσμο γύρω μας δίνεται από τις πέντε αισθήσεις μας - όραση, ακοή, μυρωδιά, γεύση και αφή - καθώς ανταποκρίνονται σε διάφορα ερεθίσματα. Όταν αλλάξουν αυτά τα ερεθίσματα, οι αισθήσεις μας θα βιώσουν αυτήν την αλλαγή έως ότου σταδιακά εξοικειωθούν με νέα ερεθίσματα μέσω μιας διαδικασίας γνωστής ως αισθητηριακή προσαρμογή. Μερικές από τις πιο κοινές μορφές αισθητηριακής προσαρμογής παρουσιάζονται όταν τα μάτια μας εξοικειώνονται με ξαφνικές αλλαγές στο φως ή στο σκοτεινό περιβάλλον.

Αισθητηριακές προσαρμογές

Όταν ένα δεδομένο ερέθισμα αλλάζει, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι σοκαριστικά: πηδώντας σε μια πισίνα γεμάτη με κρύο νερό σε μια καυτή ημέρα, για παράδειγμα. Αλλά η παραμονή στο νερό σταδιακά θα σας κάνει να εγκλιματιστείτε στη θερμοκρασία σας. Ένα άλλο παράδειγμα της αισθητικής προσαρμογής εμφανίζεται όταν τρώτε ένα πικάντικο φαγητό. Κατ 'αρχήν, η εμπειρία μπορεί να είναι δυσάρεστη, ακόμη και οδυνηρή, αλλά καθώς συνεχίζετε να τρώτε, συνηθίζετε την πικάντικη γεύση της.

Προσαρμογή στο σκοτάδι

Ένας από τους πιο συνηθισμένους τύπους αισθητηριακής προσαρμογής είναι όταν αφήνετε μια φωτεινή περιοχή και εισέρχεστε σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, για παράδειγμα, περπατώντας στον κινηματογράφο μετά την έναρξη της ταινίας. Το άμεσο αποτέλεσμα είναι ο αποπροσανατολισμός, καθώς τα μάτια σας δεν αντιλαμβάνονται τίποτα παρά το σκοτάδι. Σταδιακά προσαρμόζονται και μπορείτε να δείτε τα πράγματα γύρω. Αυτό συμβαίνει όταν μια χημική ουσία, που ονομάζεται ιωδοψίνη, που υπάρχει στις ράβδους και τους κώνους του βολβού, αυξάνει τη συγκέντρωσή της για να προσαρμοστεί σε μειωμένες ποσότητες φωτός. Οι κώνοι αντιδρούν σε 10 λεπτά, ενώ οι ράβδοι χρειάζονται περίπου μισή ώρα για να προσαρμοστούν πλήρως. Η αισθητηριακή προσαρμογή λαμβάνει χώρα σταδιακά επειδή χρειάζεται το σώμα να παράγει την επιπλέον ιωδοψίνη που απαιτείται για να προσαρμοστούν οι ράβδοι στο νέο σκοτεινό περιβάλλον.

Ελαφριά προσαρμογή

Η προσαρμογή του φωτός είναι η ακριβώς αντίθετη αντίδραση στην προσαρμογή στο σκοτάδι που συμβαίνει όταν αφήνετε ένα σκοτεινό περιβάλλον και εισέρχεστε σε μια περιοχή με έντονο φως. Ένα παράδειγμα προσαρμογής στο φως θα ήταν να φύγετε από ένα σκοτεινό δωμάτιο και να πάτε έξω σε μια ηλιόλουστη μέρα. Σε αυτήν την περίπτωση, οι υπερβολικές ποσότητες ιωδοψίνης προκαλούν τις ράβδους και τους κώνους του βολβού του ματιού να καταστούν υπερευαίσθητες στον κανονικό φωτισμό έως ότου τα μάτια αναπροσαρμοστούν μειώνοντας τις συγκεντρώσεις της ιωδοψίνης σε κανονικά επίπεδα.

Προσαρμογές στον ήχο, την αφή και την οσμή

Ένα άλλο παράδειγμα της αισθητηριακής προσαρμογής είναι όταν ο δυνατός θόρυβος προκαλεί τη σύσπαση ενός μικρού μυός στο εσωτερικό αυτί, ενός προστατευτικού μηχανισμού που μειώνει τη μετάδοση των ηχητικών δονήσεων. Ένας άλλος μηχανισμός περιλαμβάνει την αίσθηση της αφής, όπως ο τρόπος με τον οποίο το ζεστό νερό στην μπανιέρα γίνεται αισθητά στην αρχή, δηλαδή πολύ ζεστό, μέχρι να το εισέλθετε, όταν καταλήξει να φαίνεται πολύ κρύο. Με την αίσθηση της όσφρησης, γενικά μπορούμε να εντοπίσουμε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις οσμών στον αέρα, όπως αρώματα, αλλά αν παραμείνουν, τα προσαρμόζουμε γρήγορα και δεν τα εντοπίζουμε.